IMBUHAN KATA NAMA (BAHASA MELAYU)

Imbuhan kata nama (bahasa Melayu)

Kata nama menerima empat jenis imbuhan: awalan, akhiran, apitan, dan sisipan. Imbuhan awalan ialah imbuhan yang berada di hadapan kata akar, contohnya pe(N), me(N), ter dan sebagainya. Imbuhan akhiran terletak di akhir kata akar dan imbuhan apitan mengapit kata akar. Imbuhan sisipan pula tersisip di tengah perkataan.

AwalanSunting

ke-Sunting

Awalan "ke-" boleh membentuk kata bilangan himpunan, kata bilangan tingkat dan kata nama. Huruf akar akan kekal biarpun setelah digabung dengan kata imbuhan ini. Bukan semua perkataan boleh digabungkan dengan awalan "ke-". Kebanyakannya memerlukan akhiran -an untuk membentuk perkataan yang tepat. Awalan "ke-" boleh membawa maksud berikut kepada kata dasar:

penanda orang atau benda dengan memberi tumpuan kepada maksud kata dasar (kata nama): kekasih, ketua, kemudi

pe(n)-Sunting

Imbuhan awalan "pe(n)-" menerbitkan kata nama yang memberi maksud tertentu kepada perkataan dasar yang diimbuhkannya, dengan membawa erti-erti berikut:

alatan/perkakas: pembakar, pengasah, penukul, penapisorang yang membuat: penulis, pencipta, pentadbirsesuatu yang menyebabkan jadi...: pengasih, pemanis, pendinginorang yang selalu atau suka...: penidur, pemalas, perokokorang yang mempunyai sifat...:pemalu, pemurah, pembengismilik sifat seseorang: pemuda, pembesarukuran bagi waktu atau tempat: pemeluk, penanak, pelaunghasil atau kesan daripada sesuatu: penyakit, pendapat

Awalan "pe(n)-" berubah bentuk mengikut fonem pertama dalam kata dasar:

Bentuk imbuhanFonem pertama
kata dasarGugurkan?ContohHuraianpem-/b/Tidakbaris → pembaris/p/Yapanah → pemanahKecuali kata pinjaman dan sebilangan kecil kata jati
Cth: pempamerpen-/c/
/d/
/j/
/sy/Tidakcuri → pencuri
datang → pendatang
jahat → penjahat
syarah → pensyarah/t/Yatari → penariKecuali kata pinjaman dan sebilangan kecil kata jati
Cth: pentadbirpeng-(vokal)Tidakarah → pengarah/g/Tidakganti → pengganti/k/Yakarat → pengaratKecuali kata pinjaman dan sebilangan kecil kata jati
Cth: pengkajipeny-/s/Yasakit → penyakitKecuali sesetengah kata pinjaman dan sebilangan kecil kata jati
Cth: penstabilpe-/l/
/m/
/n/
/ng/
/ny/
/r/
/w/
/y/Tidaklambung → pelampung
makan → pemakan
nyanyi → penyanyi
rasa → perasa
wangi → pewangi
penge--Tidaksah → pengesahUntuk kata dasar satu suku kata sahaja.

Bagi perkataan yang bermula dengan huruf vokal, sebutan perkataan berubah misalnya pengambil (ambil) akan disebut sebagai pe-ngam-bil dan penguji (uji) disebut pe-ngu-ji. Berbeza dengan huruf yang bermula dengan konsonan (kecuali k, s, t dan p) bunyi perkataan asal akan dikekalkan seperti penggosok disebut peng-go-sok.

Imbuhan "pe(n)-" berpadan fungsinya dengan imbuhan "me(n)-" untuk kata kerja.

pe-Sunting

Imbuhan awalan "pe-" (tanpa pembolehubah (n) dalam "pe(n)-") menerbitkan kata nama memberi maksud tertentu kepada perkataan dasar yang diimbuhkannya. Berbeza dengan imbuhan "pe(n)-", imbuhan "pe-" hanya boleh digunakan untuk manusia, iaitu seperti berikut:

pelaku tindakan dalam kata dasar: pesaing, pesertapenerima tindakan atau kesan dalam kata dasar: pesalah, pesakit

per-Sunting

Imbuhan awalan "per-" digunakan untuk mengimbuhkan kata dasar yang sering dijadikan kata kerja dengan berimbuhkan awalan "ber-".

juru-Sunting

Awalan "juru-" digunakan untuk mendukung penanda makna ahli atau orang yang terlibat secara langsung dengan maksud pekerjaan kata dasar dan boleh bergabung dengan kata dasar daripada golongan kata nama, kata kerja, dan akar. Contoh-contohnya adalah seperti berikut:

juru- + kata nama: juruwang, jurubahasajuru- + kata kerja: jurukira, jurujual, juruselam, juruterbangjuru- + akar kata: jurutera, jurumudi

AkhiranSunting

-anSunting

Imbuhan akhiran "-an" menerbitkan kata nama yang memberi maksud tertentu kepada perkataan dasar yang diimbuhkannya, dengan membawa erti-erti berikut.

benda, bahan yang dilakukan kata dasar: kiriman, makananhasil perbuatan kata dasar: tulisan, bungkusantempat yang disifatkan kata dasar: ruanganbenda kata dasar yang besar atau luas: lautan

ApitanSunting

ke-…-anSunting

Imbuhan apitan "ke-…-an" menerbitkan kata nama yang memberi maksud tertentu kepada perkataan dasar yang diimbuhkannya, dengan membawa erti-erti berikut:

hasil perbuatan kata dasar: keberanian, kepercayaankeadaan yang disifatkan kata dasar: keindahan, keselesaan

pe(n)-…-anSunting

Imbuhan apitan "pe(n)-…-an" menerbitkan kata nama yang memberi maksud tertentu kepada perkataan dasar yang diimbuhkannya, dengan membawa erti-erti berikut:

perbuatan: pemeriksaan, pemilihanhasil perbuatan: pembangunan, pelaburan

Imbuhan "pe(n)-…-an" berpadan fungsinya dengan imbuhan "me(n)-" untuk kata kerja.

per-…-anSunting

Imbuhan apitan "per-…-an" menerbitkan kata nama yang memberi maksud tertentu kepada perkataan dasar yang diimbuhkannya, dengan membawa erti-erti berikut:

perbuatan: pertandingan, pergeserantempat: perbandaran, perkuburan

Imbuhan "per-…-an" berpadan fungsinya dengan imbuhan "ber-" untuk kata kerja.

SisipanSunting

Sesetengah kata dasar boleh diubah atau diperkuat maknanya dengan dibubuh imbuhan sisipan "-el-", "-em-", "-er-" dan "-in-". Contoh: tapak → telapak; kuning → kemuning

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Ragam Ayat - Ayat Aktif dan Ayat Pasif

Ragam Ayat - Ayat Aktif dan Ayat Pasif RAGAM AYAT · Ayat dalam bahasa melayuboleh terdiridaripada ayat aktif dan ayatpasif. · Pembahagian ayat sedemikian adalah dengan melihat kedudukan unsur-unsur yangberkaitan dengan konstituen subjek dan predikat AYAT AKTIF Definisi · Ialah ayat yang mengandungi kata kerja yang mengutamakan subjek asal sebagai judul atau unsur yang digunakan · Contoh ayat aktif ialah : AYAT SUBJEK KATA KERJA Saya menyaksikan kemalangan itu berlaku Saya Menyaksikan Dia mengelamun sepanjang hari Dia mengelamun · Ayat aktif dapat dibahagikan kepada 2 iaitu: a) Ayat Aktif Transitif ialah ayat yang mengutamakan subjek asal sebagai judul dan ayat inimengandungi kata kerja transitif yangdiikutiolehfrasa nama sebagai objek,contohnya: AYAT AKTIF TRANSITIF SUBJEK PREDIKAT KATA KERJA TRANSITF OBJEK Pekerja itu Mencuci Bangunan Air hujan Membasahi Bajunya Taufan Memusnahkan Harta benda Anak ayam Mencari ibunya · Ayat aktif yang mengandungi ka
Read more

RAGAM AYAT DAN JENIS-JENIS AYAT

RAGAM AYAT- JENIS-JENIS AYAT 1. Ayat ialah satu susunan perkataan yang terdiri daripada subjek dan predikat.2. Subjek ialah perkara yang diceritakan.3. Predikat ialah cerita berkenaan perkara itu ( subjek ).4. Ayat mengandungi makna yang lengkap. Ia diucapkan dengan intonasi atau nada yang sempurna.Contoh :subjekpredikat 1. Afendi2. Kakak3. Ibrahim4. Zulkfli5. Ayam itu gurumenyapu sampah.bermain bola sepak.Minum tehasyik berkokok. Ragam Ayat 1. Terdapat  empat  jenis ragam ayat dalam bahasa Malaysia, iaitu:                        (a) ayat penyata;                        (b) ayat tanya;                        (c) ayat perintah;                        (d) ayat seruan.2. Keterangan dan contoh ayatayat tersebut adalah seperti berikut:      (a) Ayat penyata 1. Ayat yang menceritakan sesuatu hal atau memberitahu tentang sesuatu hal.2. Ayat penyata dikenali juga sebagai Ayat Berita atau Ayat Keterangan.Ayat penyata ialah ayat yang  menyatakan  atau menerang­kan sesuatu cerita, ben
Read more

PUNCA-PUNCA DAN LANGKAH-LANGKAH UNTUK MENGATASI MASALAH PENGANGGURAN

Punca-Punca dan Langkah-Langkah Untuk Mengatasi Masalah Pengangguran. Di dalam bumi yang fana ini, kemelut sosial terutama sekali di Singapura semakin bermaharajalela mutakhir ini. Cabaran globalisasi yang serba menghimpit telah menyebabkan pengangguran berlaku. Ramai yang mencari jalan lain semata-mata untuk mendapatkan wang dengan masa yang cepat. Pengangguran juga telah menyumbang kepada masalah sosial dan kes jenayah yang semakin genting. Perdana Menteri Singapura telah menasihati rakyat Singapura agar berfikiran terbuka dan jangan terlalu memilih perkerjaan kerana kegawatan ekonomi dijangka tidak akan berakhir dengan masa yang cepat. Pada pendapat saya pula, memang betul kata-kata perdana mentari. Jika kita memilih pekerjaan, tentunya kita tidak akan mendapat pekerjaan tersebut dan ini akan menyumbang kepada masalah pengangguran yang boleh didefinasikan sebagai masa semasa ramai yang tidak mempunyai pekerjaan. Saya bersetuju dengan pernyataan di atas tetapi tidak seratus peratus
Read more